"Ben ne yeryüzüne ne de göğe sığarım, fakat mu'min kulumun kalbine sığarım" rivayetinin incelemesi

"Ben ne yeryüzüne ne de göğüme sığarım, fakat mu'min kulumun kalbine sığarım." (Sözü)

Rivâyet uydurmadır:

Iraki, bu şekilde tahric edilen bir rivayet görmediğini ifade etmiştir. İsrailiyat olduğu da ifade edilmiştir.(Keşfu’l-Hafâ 2:165) 
Hadis diye uydurulan bu sözün geçtiği bazı kaynaklar :
(El-Aclûnî, Keşfu’l-Hafâ 2:165; Ebû Tâlib el-Mekkî, Kutu'l-Kulub, I, 240; Gazzâli, İhya, III, 14; İbn Arabî, el-Futûhât, I, 732, VI, 4, VIIı, 103. el-Futuhat, , 325, IV, 184, 322, V, 138, 165, 327, VII, 166, VIII, 308,470, IX, 257, 276, X, 52, 53 (O. Yahyaneşri); Suhrererdî, Avârif, 133; Sadreddin Konevî, Kırk Hadis, 82; Kâşânî, Istılahât es-Sûfiyye, 122; Eşrefoğlu Rumî, Muzekki'n-Nufûs Tercümesi, 43, 424; Abdurrahman el-Câmî, Nefehat Tercümesi, 51; Bursevî, Temamu'1-Feyz, 11/a; Ali el-Kârî, er-Redd Alel-Kâilin Bi Vahdeti'l-Vucud, 116; İsmail Ankaravi, Mirihâcu'I-Fukara, 181; İmâm Rabbani, el-Mektûbât, I, 101, 325, II, 30, 128, III, 65; Gümüşhanevî, Câmiu'l-Usûl, 24; Ramazanoglu Mahmud Sami, Musahabe, IV, 141; Süleyman Ateş, İslâm Tasavvufu, 95; İsmail Çerin. Edeple Varış Lutuflâ Dönüş, 268; Abdurrahman Umeyre, et-Tasamıf, 100) 

Hadis âlimlerinin bu uydurma söz hakkında dedikleri : 
Hafız Iraki, "aslını bulamadım" demiştir. (Irakî, el-Muğnî, III, 14)

Subki (771/1369), "bunun isnadını bulamadım" demiştir. (Sııbki, et-Tabakat, VI, 331)

Zerkeşi, "bu sözü zındıkların uydurduğunu" belirtmiştir. (Zerkeşî, Tezkira, 135)
Şeyhu’l-İslam İbni Teymiyye, "Hamd Allah içindir. Bu söz İsrailiyat arasında zikredilmektedir. Nebi(sallallahu aleyhi ve sellem)'den herhangi bir isnad ile rivayet edilmemiştir. Anlamı şöyledir: Allah muhabbetini ve marifetini kulunun kalbine koyar." (Risale fi Ahadisi'l-Mevzua; Feteva el-Kubra, 5/88-93)
"Kalbine sığdım" sözünün anlamı, bana olan imanı, muhabbetim ve marifetim demektir. Bu, Allah Teala'nın zatının insanların kalblerine hulul etmesi anlamında söylenemez. Hıristiyanlar bunu yalnızca Mesih'e has kılmışlardır." (Risale fi'l-Ahadisi'l-Leti Yerhival Kussas; Mecmuatu'r-Resaili'l-Kubra)
Aliyyu’l- Kâri, " Bunun merfu hadis olarak senedi bilinmemektedir. İbn Teymiyye: Bu, uydurmadır, demiştir. (Suyuti’nin) Zeylu'l -Mevzuat isimli eserin-’de Onun dediği gibidir, denilmiştir. Bu sözün manası: Mu'min kulumun bana iman etmesi ve beni sevmesi, onun kalbine sığdı, demektir. Aksi takdirde hulul (Allah'ın insan vücuduna girmesi) inancı küfürdür." Zerkeşi: Bunu mulhidler(inançsızlar) uydurdu, demiştir."(Aliyyu’l- Kâri, el-Masnu, 164; el-Esrar, 301)
İbni Hacer el-Heytemi, "bu rivayetin aslının bulunmadığını" ifade ettikten sonra, Allah'ın kalblere hulul ettiği şeklinde sufiyyeye nisbet edilen bir yorumu reddetmiş ve sufilerin Allah hakkında neyin vacib, neyin muhal olduğunu iyi bildiklerini, onların bundan maksatlarının mu'minin kalbinin Allah'a iman, muhabbet ve marifetle açılıp genişlemesi demek olduğunu belirtmiştir. (Heytemi, 290; Sehavi, el-Mekasid 373-374)
Yine bu sözün uydurma olduğunu söyleyen alimler şunlardır.
Sehavi Semhudi, İbn Deyba, İbn Tolun, İbn Arrak, Fetteni, Ali el-Kari, Acluni, Zebidi, Beyruti, Kavukçi, Ezheri bu sözün uydurma olduğunu söylemişlerdir. Yine İzmirli İsmail Hakkı bu sözün Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ait bir söz olmadığını söylemiştir. 
(Irakî, el-Muğnî, III, 14; Sııbki, et-Tabakat, VI, 331; Zerkeşî, Tezkira, 135; Sehâvı, el-Mekasıd, 373; Suyûti, ed-Durer, 366; Semhûdî, el-Gummâz, 221; İbn Deyba', Temyiz, 184; İbn Tolun, eş-Şezra, II117; İbn Arrak, Tenzih, 1,148; Fettenî, Tezkira, 30; Ali el-Kârî, el-Esrâr, 301; el-Masnu', 164; Aclûni, Keşf, II, 195; Zebidî, İthaf. VIII, 429; Beyrûtî, Esne'l-Metâlib, 399, no: 1290; Kavûkçi, el-Marsu', 165; Ezherî, Tahzir, 167)